भारतात प्रथमच 5 व्यक्तिमत्वांना भारतरत्न : मागासवर्ग ते सवर्ण, उत्तर ते दक्षिण; जाणून घ्या सर्वांच्या कथा

 खान्देश  दर्पण  24x7 वृत्तसेवा -   

नरेंद्र मोदी सरकार यावर्षी 5 व्यक्तिमत्त्वांना भारतरत्न देणार आहे. कर्पूरी ठाकूर आणि लालकृष्ण अडवाणी यांच्या नावांची प्रथम घोषणा करण्यात आली. आता माजी पंतप्रधान पीव्ही नरसिंह राव, चौधरी चरण सिंग आणि देशातील हरित क्रांतीचे जनक डॉ. एमएस स्वामीनाथन यांना भारतरत्न देण्याची घोषणा करण्यात आली आहे.

या व्यक्तिमत्त्वांची कहाणी तुम्हाला खान्देश दर्पण 24x7 एक्स्प्लेनरमध्ये कळेल

१) पीव्ही नरसिंह राव : त्यांचा कार्यकाळ पूर्ण करणारे पहिले गांधी घराण्याबाहेरील पंतप्रधान

28 जून 1921 रोजी हैदराबादमधील करीम नगर येथे जन्म. 1991 ते 1996 पर्यंत पंतप्रधान होते. 23 डिसेंबर 2004 रोजी निधन झाले.

पीव्ही नरसिंह राव हे पंतप्रधानपदापर्यंत पोहोचणारे देशातील पहिले दक्षिण भारतातील नेते होते. 1991 ते 1996 पर्यंत पंतप्रधान म्हणून काम केलेले नरसिंह राव हे गैर-गांधी-नेहरू कुटुंबातील पहिले काँग्रेसचे पंतप्रधान होते.

राव यांनी जेव्हा देशाची सूत्रे हाती घेतली, तेव्हा भारतावर कर्जाचा डोंगर कोसळला होता. पंतप्रधानपदाची शपथ घेण्यापूर्वी भारताकडे विदेशी आयातीसाठी केवळ दोन आठवडे विदेशी चलन होते. भारताकडून कर्ज मिळवण्यासाठी त्यांना देशातील 21 टन सोने बँक ऑफ इंग्लंडमध्ये गहाण ठेवावे लागले.

नरसिंह राव यांनी उद्योगांसाठी सरकारी नियम सोपे केले. कोणत्याही नेत्याऐवजी त्यांनी अर्थतज्ज्ञ मनमोहन सिंग यांना आपले अर्थमंत्री केले. यामुळे देशाची अर्थव्यवस्था सुधारली. त्यांना भारतातील आर्थिक उदारीकरणाचे जनक मानले जाते.

जाहिरात 

सावदा शहरातील आणि सावदा शहर परिसरातील 
एकमेव व्यावसायिक संगणक 
(Special Tally - Off Line Education) शिक्षण इन्स्टिट्यूट,

माजी राष्ट्रपती एपीजे अब्दुल कलाम यांनी एका कार्यक्रमात सांगितले होते की, 1996 च्या सार्वत्रिक निवडणुकीच्या निकालाच्या दोन दिवस आधी तत्कालीन पंतप्रधान पीव्ही नरसिंह राव यांनी मला सांगितले होते की एपीजे, तुमची टीम अणुचाचणीसाठी तयार ठेवा.

तुम्ही विरोधी पक्षांचे पंतप्रधानपदाचे उमेदवार अटलबिहारी वाजपेयी यांना भेटा, असेही नरसिंह राव म्हणाले होते. वाजपेयींना या कार्यक्रमाबद्दल सांगा. कलाम म्हणतात की नरसिंह राव यांनी असे म्हटले होते जेणेकरून त्यांचे सरकार गेले तरी पुढील पंतप्रधान देशासाठी महत्त्वाचा अणुकार्यक्रम चालू ठेवू शकतील.

पीव्ही नरसिंह राव यांना भारतरत्न देण्याचा राजकीय अर्थ

आंध्र प्रदेशचे ज्येष्ठ पत्रकार सीपीएन कार्तिक म्हणतात की, नरसिंह राव यांना भारतरत्न देऊन भाजपला एका दगडात दोन पक्षी मारायचे आहेत. सर्वात आधी ती काँग्रेसला सांगू इच्छिते की तुम्ही तुमच्या माजी पंतप्रधानांना विसरलात. देशाच्या प्रगतीत त्यांचे योगदान भाजप विसरलेला नाही.

दुसरे म्हणजे नरसिंह राव यांच्या बहाण्याने भाजपचा तेलंगणातील जागांवर डोळा आहे. दक्षिणेकडील राज्यांवर त्यांची चांगली पकड नाही. येथे गेल्या वेळी त्यांनी लोकसभेच्या 4 जागा जिंकल्या होत्या, ज्या त्यांना आगामी निवडणुकीत कायम ठेवायच्या आहेत.

जाहिरात 

२) चौधरी चरणसिंग : काँग्रेसला पराभवाची चव चाखणारे पहिले शेतकरी नेते

23 डिसेंबर 1902 रोजी पश्चिम उत्तर प्रदेशातील नूरपूर (हापूर) गावात जन्म. 28 जुलै 1979 ते 14 जानेवारी 1980 पर्यंत पंतप्रधान होते. 29 मे 1987 रोजी निधन झाले.

बाबा म्हणून प्रसिद्ध असलेले चौधरी चरण सिंग हे शेतकरी नेते म्हणून ओळखले जातात. स्वातंत्र्यापूर्वी चरणसिंग हे पेशाने वकील होते. गांधीजींच्या हाकेवरून स्वातंत्र्य चळवळीत उडी घेतली. हिंडन नदीत मीठ टाकून कायदा मोडला, तुरुंगात गेले. 1952 च्या सार्वत्रिक निवडणुका जिंकल्या आणि महसूल मंत्री बनले.

1967 मध्ये चरणसिंग यांनी काँग्रेस सोडली आणि भारतीय क्रांती दल नावाचा स्वतःचा पक्ष स्थापन केला. चौधरी चरणसिंग यांच्यामुळे काँग्रेसला पहिल्यांदाच यूपीमध्ये पराभवाची चव चाखली. यानंतर चौधरी 1967 आणि 1970 मध्ये मुख्यमंत्री झाले. मग आणीबाणीच्या काळात इंदिराजींना विरोध करून ते तुरुंगात गेले.

जनता पक्षाने सरकार स्थापन केले, तेव्हा चौधरी चरणसिंग यांना उपपंतप्रधान बनवण्यात आले. 28 जुलै 1979 रोजी चौधरी चरणसिंग काँग्रेसच्या पाठिंब्याने पंतप्रधान झाले. बहुमताच्या एक दिवस आधी इंदिरा गांधींनी पाठिंबा काढून घेतला आणि त्यांचे सरकार पडले.

चौधरी चरणसिंग मुख्यमंत्री असताना बंगल्यावर फोन लावलेला होता. कॉल करणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीची नोंद ठेवण्यासाठी एक रजिस्टर असायचे. महिनाअखेरीस खासगी कॉलचे बिल चौधरी स्वतः भरायचे.

पंतप्रधान झाल्यानंतर चौधरी चरणसिंग देशाची स्थिती जाणून वेशात बाहेर पडत असत. 1979 मध्ये चौधरी चरणसिंग यूपीमधील इटावामधील उसराहर पोलीस ठाण्यात पोहोचले. मीरठहून बैल खरेदी करण्यासाठी येथे आलो असल्याचे त्यांनी सांगितले. त्यांचा खिसा कापला आहे. पोलिसांनी एफआयआर नोंदवावा.

चौधरी यांचे कपडे फाटले. ते पोलीस ठाण्यात उभे असतांना एका हवालदाराने त्यांना बोलावून चौकशी केली. हवालदार म्हणाला, तुम्ही खिसा मारला असे आम्ही कसे मानू? तेव्हा एका हवालदाराने रिपोर्ट लिहून घ्यायचा असेल तर 35 रुपयांची लाच द्यावी लागेल, असे सांगितले. चौधरी चरणसिंग यांनी यासाठी होकार देऊन अहवाल लिहिला होता.

पोलिसाने अंगठ्याचा ठसा लावायला सांगितले. चौधरी चरणसिंग यांनी खिशातून सील काढून रिपोर्टवर ठेवला. हा शिक्का पाहून पोलिसही चक्रावून गेले. सीलवर चौधरी चरणसिंग पंतप्रधान, भारत सरकार असे लिहिले होते. यानंतर संपूर्ण पोलीस ठाणे निलंबित करण्यात आले.

चौधरी चरणसिंग यांना भारतरत्न देण्याचा राजकीय अर्थ

JIMMC कानपूरचे संचालक आणि ज्येष्ठ पत्रकार डॉ. उपेंद्र म्हणतात की, चौधरी चरणसिंग यांना भारतरत्न देऊन सरकारने जाट मते आपल्या बाजूने जिंकण्याचा प्रयत्न केला आहे. चौधरी चरणसिंग हे केवळ यूपीचेच नाही तर हरियाणा आणि पंजाबच्या जाटांचे नायक आहेत. या कारवाईनंतर RLD प्रमुख जयंत चौधरीही नाराज झाले आहेत. आता ते NDA आघाडीचा भाग बनले आहेत. या पैजेमुळे मोदी सरकारला लोकसभा निवडणुकीत शेतकरी आणि जाटांची पसंती मिळू शकते.

3) MS स्वामीनाथन : अशी विविधता निर्माण केली, ज्यामुळे देशातील गव्हाची कमतरता दूर झाली.

7 ऑगस्ट 1925 रोजी कुंभकोणम, तामिळनाडू येथे जन्म. हरितक्रांतीचे जनक मानले जाते. 28 सप्टेंबर 2023 रोजी निधन झाले.

एम एस स्वामीनाथन हे जगप्रसिद्ध कृषी शास्त्रज्ञ आहेत. ते भारतातील 'हरितक्रांतीचे जनक' आहेत. स्वामिनाथन यांनी 1949 मध्ये बटाटा, गहू, तांदूळ आणि ताग यांच्या अनुवांशिकतेवर संशोधन करून कारकिर्दीची सुरुवात केली. त्यांनी धानाचा उच्च उत्पन्न देणारा वाण तयार केला. गरीब शेतकऱ्यांसाठी याचा फायदा झाला.

जगातील सर्व विद्यापीठांनी त्यांना 81 मानद डॉक्टरेट पदव्या दिल्या होत्या. 1995 मध्ये ते कृषी मंत्रालयाचे प्रधान सचिव होते. 2004 मध्ये ते राष्ट्रीय शेतकरी आयोगाचे अध्यक्षही होते. स्वामीनाथन यांना देशातील तिन्ही पद्म पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे. गेल्या वर्षी वयाच्या 98 व्या वर्षी त्यांचे निधन झाले.

एम एस स्वामीनाथन 11 वर्षांचे असताना त्यांच्या वडिलांचे निधन झाले. त्यांनी डॉक्टर व्हावे, अशी त्यांच्या वडिलांची इच्छा होती. वैद्यकीय महाविद्यालयात प्रवेश घेतला. 1943 मध्ये पश्चिम बंगालमध्ये भीषण दुष्काळ पडला होता. या दुष्काळाने स्वामीनाथन यांना आतून हादरवले. वैद्यकीय शिक्षण सोडून त्यांनी कृषी महाविद्यालयात प्रवेश घेतला. यानंतर त्यांनी यूपीएससीची परीक्षा उत्तीर्ण केली.

त्यांनी आयपीएसची निवड केली होती. यात त्यांना यश मिळाले. दरम्यान, त्यांना युनेस्कोकडून कृषी संशोधनासाठी फेलोशिप मिळाली. स्वामिनाथन यांनी पोलिसांची नोकरी सोडून फेलोशिपची निवड केली. ते परत आले तेव्हा त्यांच्याकडे गव्हाची एक सुधारित जात होती. याचा वापर करून काही वर्षांतच 70% काम पूर्ण झाले.

स्वामीनाथन यांना भारतरत्न देण्याचा राजकीय अर्थ

ज्येष्ठ पत्रकार डॉ. उपेंद्र म्हणतात की, स्वामीनाथन हे भारतरत्न पुरस्करासाठी पात्र आहेत. हे देखील खरं आहे की सरकारची ही योग्य वेळ आहे, हे निश्चितच आहे. पंजाब, हरियाणा आणि तामिळनाडूमध्ये स्वामीनाथन यांना हिरो मानले जाते. तामिळनाडूमध्ये जास्तीत जास्त फायदा मिळू शकतो. आजपर्यंत भाजपला तामिळनाडूमध्ये खाते उघडता आलेले नाही. या पैजेने भाजपचा यावेळी दक्षिणेत प्रवेश होण्याची शक्यता आहे.

जाहिरात 

4) कर्पूरी ठाकूर : कर्पूरी हे बिहारमधील गरिबांचा आवाज आणि नेता होते.

24 जानेवारी 1924 रोजी बिहारमधील समस्तीपूर येथील पिटूझिया गावात जन्म. स्वातंत्र्यसैनिक, शिक्षक, राजकारणी आणि बिहारचे दोनदा मुख्यमंत्री. 17 फेब्रुवारी 1988 रोजी निधन झाले.

कर्पूरी ठाकूर यांनी 1940 मध्ये मॅट्रिकची परीक्षा उत्तीर्ण केली होती. 1942 मध्ये भारत छोडो आंदोलनात उतरले. 26 महिने तुरुंगात राहिले. 1967 च्या सार्वत्रिक निवडणुकीत कर्पूरी ठाकूर यांच्या नेतृत्वाखालील संयुक्त समाजवादी पक्ष सर्वात मोठा पक्ष ठरला.

1970 मध्ये ते बिहारचे मुख्यमंत्री झाले. त्यानंतर 1973 ते 77 पर्यंत लोकनायक जयप्रकाश यांच्या विद्यार्थी चळवळीशी जोडले गेले. 1977 मध्ये पहिल्यांदा खासदार झाले. लालू प्रसाद यादव, नितीश कुमार, रामविलास पासवान, सुशील कुमार मोदी या नेत्यांचे ते राजकीय गुरू आहेत. देशातील कोणत्याही राज्यात प्रथमच ओबीसी आरक्षण देणारे तेच होते.

1977 मध्ये पटना येथील जेपींच्या घरी त्यांचा वाढदिवस साजरा होत होता. अनेक बडे नेते उपस्थित होते. चंद्रशेखर आणि नानाजी देशमुखही होते. त्यावेळी कर्पूरी ठाकूर बिहारचे मुख्यमंत्री होते. फाटलेला कुर्ता आणि तुटलेली चप्पल घालून त्यांनी जेपींचे घर गाठले.

त्यांना पाहताच चंद्रशेखर यांनी आपल्या कुर्त्याची झोळी बनवली आणि कर्पूरींच्या कुर्त्यासाठी सर्व नेत्यांकडून देणग्या मागितल्या. जेव्हा काही पैसे जमा झाले, तेव्हा चंद्रशेखर यांनी ते पैसे कर्पुरीजींना दिले आणि सांगितले की त्यांनी स्वतःसाठी धोतर आणि कुर्ता घ्यावा. ते मी मुख्यमंत्री सहायता निधीत जमा करेन, असे कर्पुरी यांनी सांगितले.

कर्पूरी ठाकूर यांना भारतरत्न देण्याचा राजकीय अर्थ

दैनिक भास्कर डिजिटल बिहारचे राज्य संपादक प्रवीण वर्मा म्हणतात की कर्पूरी ठाकूर यांना भारतरत्न देऊन भाजपने बिहारला मदत करण्याचा प्रयत्न केला नाही, तर देशातील मागासवर्गीय समाजाला संदेश देण्याचा प्रयत्न केला आहे की मोदी सरकार मागासवर्गीयांसाठी काम करते. हे सरकार त्यांच्या नायकांचा आदर करते. खरे तर कर्पूरी हे असे नेते होते, ज्यांनी देशात प्रथमच मागासवर्गीयांना आरक्षण देऊन सामाजिक न्यायाचा नवा मार्ग दाखवला.

जाहिरात 

5) लालकृष्ण अडवाणी : रामजन्मभूमी आंदोलन आणि रथयात्रेने भाजपला उंची दिली

8 नोव्हेंबर 1927 ला लाहोरमध्ये जन्म. ते तीन वेळा भाजपचे अध्यक्ष आणि देशाचे उपपंतप्रधानही होते. मुलगी प्रतिभासोबत लालकृष्ण अडवाणी.

अविभाजित भारतातील लाहोर येथे जन्मलेले लालकृष्ण अडवाणी स्वातंत्र्यानंतर भारतात आले. ते भाजपच्या मार्गदर्शक मंडळाचे ज्येष्ठ नेते आहेत. 1951 मध्ये डॉ.श्यामा प्रसाद मुखर्जी यांनी जनसंघाची स्थापना केली. तेव्हापासून 1957 पर्यंत अडवाणी पक्षाचे सचिव राहिले.

1973 ते 1977 पर्यंत भारतीय जनसंघाचे अध्यक्ष होते. भाजपची स्थापना 1980 मध्ये झाली. 1986 ते 1991 पर्यंत भाजपचे अध्यक्ष होते. 1990 मध्ये अडवाणींनी राम मंदिरासाठी सोमनाथ ते अयोध्येपर्यंत राम रथयात्रा काढली होती. या प्रवासामुळे भाजप आणि अडवाणी दोघांची कीर्ती वाढली. 1992 मध्ये बाबरी ढाचा पाडणाऱ्या आरोपींमध्ये अडवाणींचे नावही होते.

1990 मध्ये राम मंदिर आंदोलनादरम्यान त्यांनी सोमनाथ ते अयोध्या अशी राम रथयात्रा काढली होती. मात्र अडवाणींना मध्यंतरी अटक करण्यात आली. या भेटीनंतर अडवाणींचा राजकीय कौल मोठा झाला.

या रथयात्रेने लालकृष्ण अडवाणी यांची लोकप्रियता शिगेला पोहोचवली होती. 1992 मध्ये बाबरी विध्वंसानंतर ज्यांना आरोपी बनवण्यात आले त्यात अडवाणी यांचेही नाव होते. 29 जून 2002 रोजी त्यांना उपपंतप्रधान बनवण्यात आले. 2014 ते 2020 पर्यंत भाजप संसदीय मंडळाचे सदस्य आहेत. प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे ते सध्या सक्रिय राजकारणापासून दूर आहेत.

लालकृष्ण अडवाणी यांचे नाव 1956 मध्ये हवाला घोटाळ्यात समोर आले होते. अडवाणींनी एसके जैन यांच्याकडून 2 कोटी रुपये घेतल्याचे सबळ पुरावे आपल्याकडे असल्याचा आरोप सुब्रमण्यम स्वामी यांनी पत्रकार परिषदेत केला होता.

एसके जैन यांच्या डायरीत अडवाणींचे नाव नव्हते. असे कोड नेम होते की ते अडवाणींचे नाव आहे असे वाटू लागले. याच आधारे सीबीआयच्या आरोपपत्रात अडवाणींचे नाव होते. 16 जानेवारी 1996 रोजी अडवाणी यांनी तात्काळ राजीनामा दिला. 8 एप्रिल 1997 रोजी अडवाणींची निर्दोष मुक्तता झाली. 1998 मध्ये लोकसभा निवडणूक लढवली आणि खासदार झाले.

अडवाणींना भारतरत्न देण्याचा राजकीय अर्थ

युपीमध्ये तीन दशकांपासून सक्रिय असलेले ज्येष्ठ पत्रकार दिनेश पाठक म्हणतात की, अडवाणींना भारतरत्न देऊन सरकारने भाजपच्या जुन्या कार्यकर्त्यांची नाराजी दूर केली आहे. अडवाणींनी राम मंदिरासाठी काय योगदान दिले, हे भाजपच्या जुन्या व्यक्तीला माहीत आहे. भारतरत्न हा त्याचा पुरस्कार मानला पाहिजे. भारतरत्न देऊन, अडवाणींना काहीही दिले नाही, या आरोपातून विद्यमान भाजप नेतृत्वाला निर्दोष मुक्त करायचे आहे.

https://divyamarathi.bhaskar.com/dvm-originals/news/bharat-ratna-2024-controversy-bharat-ratna-to-5-personalities-for-the-first-time-in-india-132573082.html?_branch_match_id=1276923822377862286&utm_campaign=132573082&utm_medium=sharing&_branch_referrer=H4sIAAAAAAAAA8soKSkottLXT8ksq0zUzdXLzNOPSA628ChJKTdzTwIAy364yx4AAAA%3D

जाहिरात 

पोर्टल वरील इमेजेस सुस्पष्ट पाहण्यासाठी इमेज वर टॅप करा 

अशाच ज्ञानवर्धक माहिती साठी,  नवनवीन बातम्यांसाठी तसेच जाहिरातीसाठी 

खालील लिंक वर क्लिक करून इतर ग्रुप ला जॉईन व्हा